Menes, bilinen ilk Mısır kralı (MÖ. 3000)

Menes, bilinen ilk Mısır kralı, Aşağı ve Yukarı Mısır’ı birleştirip, Memphis’i başkent yapmıştır.

Aşağı ve Yukarı Mısır’ın birleştiricisi olarak bilinen Menes’in, Mısır’ın ilk ölümlü firavunu olduğuna inanılıyor.

Menes’in ataları muhtemelen Horus Ka veya Horus Scorpion II idi.

Menes’in (aka Narmer) Eski Mısır tahtını Tanrı Horus’tan aldığına inanılıyor.

Tarihi anlatımlara göre Menes, Mısır’ın insanlık tarihinin başladığı ilk hanedanın, ilk firavunuydu. İlgili olduğu inanılan tanrılar tarafından doğrudan ‘‘yerleştirildi’’.

Yukarı ve aşağı Mısır’ın birleşmesiyle birlikte, bu tarihi başarı aynı zamanda firavunların ülkelerine yazı, sanat, tarım ve zanaat teknikleri getirdi.

Açıkçası bu tür süreçler, bizim mitlerden öğrendiklerimizden çok daha yavaştı; Özellikle, siyasi birleşme, yerel toplulukların yerel yönetimine merkezi bir güç uygulamak için uzun mücadelelerin sonucunda olurdu. Son aşama, Yukarı ve Aşağı Mısır’ın birleşmesiydi; yani bu da vadiyle Nil deltasının birleşmesiydi.

Yukarı Mısır firavunu olan Narmer efsanevi fani firavun Menes olarak tanımlanır. Narmer, Hierakonpolis’te bulunan Büyük Hierakonpolis Paleti veya Narmer Paleti olarak da bilinen meşhur “Narmer Paleti” nde düşmanlarını yenmesiyle resmedilir.

Menes’in egemenliğinin başlangıç tarihi MÖ 3100 olarak biliniyor.

Hem tarihsel metodu hem de radyokarbon tarihlendirmeyi kullanan diğer önemli tahminler onu MÖ 3273 – 2320 aralığına yerleştiriyor.

Bu Palet, uzmanların şimdiye kadar bulunan en eski hiyeroglif olduğuna inandıkları yazıtları içeren ve Üst ve Alt Mısır’ın Narmer kralı adı altında birleşimini tasvir ediyor.

Paletin bir tarafı Yukarı Mısır’ın Beyaz Tacını takan firavunu, diğer tarafında ise Aşağı Mısır’ın Kırmızı Taç takan firavununu gösteriyor.

Uzmanlara göre, Narmer Paleti, bir Mısır hükümdarının bilinen en eski tasvirlerinden birini sunuyor.

Narmer Paletine ek olarak, Naqada’da ortaya çıkarılan fildişi bir plak, hem “Aha” hem de “Men” (Menes) isimlerini taşımaktadır.

Menes’in var olduğu kanıtlanmış olmasına rağmen, onun gerçek kimliği hala tartışma konusu. Ancak Eski Mısır bilimciler bir konuda hemfikirler: Narmer’i I. Hanedanlığın firavunu Menes olarak tanımlıyor ve onun Mısır’ı birleştiren ilk firavun olduğuna inanıyorlar. Bu sonuç sadece yukarıda belirtilen palete dayanmaktadır.

Narmer veya Menes?

Tarih bize ikisinin aynı kişi olabileceğini gösteriyor.

M.Ö. 3. yüzyılda Mısırlı bir tarihçi olan Manetho’nun çalışmasına bakıldığında, Mısır’ın ilk ölümlü firavununu Menes olarak tanımladığı görülür. Dahası, M.Ö. 5. yüzyılda Yunan tarihçi Herodotus Men’leri Min olarak tanımladı ve 19. hanedanının (M.Ö. 13. yüzyıl) iki yerli kral listesinde onu Meni olarak adlandırdı.

Ancak, modern bilim insanları, efsanevi Men’leri Akrep, Narmer ve Aha isimlerini taşıyan bir ya da daha fazla eski Mısır kralı ile kesin bir sonuç elde edemeden tanımlamışlardır.

Torino Papirüsüne ve Herodotus Tarihine göre, Menes aynı zamanda Eski Krallık süresince Mısır’ın başkenti olan Memphis’in kurucusudur.

Eski Mısırlı rahipler, Yunan yazarı Herodotus’a bilimsel bir disipline göre kendini tarihin kurucusu olarak gördüğünü ve şehri inşa etmek için, Menes’in Nil kanalını yönlendirmeyi ve bir baraj inşa etmeyi emrettiğini söylemişlerdir.

Menes’in saltanatıyla ilgili en şaşırtıcı detaylardan biri ise, Menop’un Memphis ovasının boşaltılmasından ve Mısır’ın başkentini kurmasından sorumlu olduğunu iddia eden Herodotus tarafından yazılmıştır. Manetho’ya göre, Menes 62 yıl hüküm sürdü ve bir su aygırı tarafından öldürülmüştür.

Menes’in, ibadetlerini tanıttıkları ve bunları eski Mısır’a kurban ettikleri düşünülmektedir.

Pliny’nin çalışmasına bakıldığında ise, itibarı nedeniyle Menes’i, eski Mısır’a elektrik şebekesi getiricisi olarak görülür.

Çeviri: Demet Geçgen

Mısır Krallar Listesi