İnsanlığın Çağları

  1. Hint (Vedanta)

MÖ. 3000 Anadolu Medeniyetleri

  1. MÖ. 3000 Hurriler
  1. MÖ. 3000-2000 Tuvana Krallığı
    1. Kral Warpalavas

 

  1. MÖ. 1500-1300 Mitanniler
  1. MÖ 14 yy-MÖ. 8 yüzyıl Kimmerler
  1. MÖ. 1000-600 Urartu Krallığı
    1. Urartu Kralı I. Rusa (MÖ.730-ι14)
    2. Urartu Kralı II. Argişti (MÖ. ι14-685)
    3. Urartu Kralı II. Rusa ( MÖ.685-645)
  1. MÖ. 1600-1778 Hititler Krallığı
    1. Hitit Kralı Muvattali (M.Ö. 1315 – 1282)
      1. ⊗Kadeş Savaşı (MÖ. 1274-Mayıs) Mısır Yeni Krallık-Hitit İmparatorluğu
  1. MÖ. 687 Lidyalılar
    1. ⊗Kroisos ve Kyros’un Savaşı (Mö. 6. yy’ın ortaları) Persler ile Lidyalılar arasındaki savaş.

MÖ. 2000 Doğu Akdeniz ―Filistin, Fenike–Kartaca, Israil-Yahudî-İbrân, Girit–Miken―;

MÖ. 2000-1600 Amoriler

MÖ. 1000 Eskiçağ Ege Medeniyetleri ―Atina, Isparta, İyonya, Güney İtalya, Sicilya, Makedonya, Helenistik (Efes, Bergama, İskenderiye, Urfa-Harran)―; 

  1. (MÖ 1000) İyonlar 
  1. MÖ. 800-146 Makedonya Krallığı
    1. Makedonya Kralı Büyük İskender (MÖ:356-323)
  1. MÖ. 756-146 Antik Yunanistan
  1. MÖ. 600-200 Etrüskler
  1. MÖ. 323-63 Seleukos İmparatorluğu

MÖ. 220 İslâm öncesi Türk 

  1. MÖ. 220 Büyük Hun İmparatorluğu
  1. MÖ. 54 Doğu Hun İmparatorluğu
  1. MÖ. 54 Batı Hun İmparatorluğu
  1. 370-470 Avrupa Hun İmparatorluğu
    1. Avrupa Hun İmparatoru Balamir Han (370-378)
  1. 420-562 Ak Hun İmparatorluğu
    1. Ak Hun İmparatoru Akşunvar (Aksuvar) Han
  1. 468-965 Hazarlar Türk Devleti
    1. Hazar Kağanı Bihar  (730)
  1. 552-588 I. Göktürk Kağanlığı (552-588)
    1. Bumin Kağan (546-552) I. Göktürk Kağanı
    2. Kola (Kara) Dönemi (552-555) I. Göktürk Kağanlığı
    3. Mukan Dönemi (555-572) I. Göktürk Kağanlığı
    4. Tapo Dönemi (572-581) I. Göktürk Kağanlığı
    5. Işbara Dönemi (581-582) I. Göktürk Kağanlığı
  1. 562-823 Avar Kağanlığı

 

  1. 582-659 Batı Göktürk Kağanlığı
    1. Batı Göktürk Kağanı Buyruk Kağan
  1. 582-630 Doğu Göktürk Kağanlığı
    1. Işbara Dönemi (582-587) I. Doğu Göktürk Kağanlığı
    2. Yehu Dönemi (587-589) I. Doğu Göktürk Kağanlığı
    3. Tülan Dönemi (589-600) I. Doğu Göktürk Kağanlığı
    4. Kimin Dönemi (600-609) I. Doğu Göktürk Kağanlığı
    5. Şipi Dönemi (609-619) I. Doğu Göktürk Kağanlığı
    6. Çulo Dönemi (619-621) I. Doğu Göktürk Kağanlığı
    7. Kie Li Dönemi (621-630) I. Doğu Göktürk Kağanlığı

 

  1. 682-745 II. Göktürk Kağanlığı
    1. II. Göktürk Kağanı İlteriş Kutlug Kağan (681-693)
  1. 745-840 Uygurlar

395 Hırıstıyan ―Ortodoks Bizans, Gregoryenlik, Gnostiklik, Nasturîlik, Süryânîlik…― ile Ortaçağ Hırıstıyan Avrupa―Katoliklik―;

395 Batı Roma İmparatorluğu

  1. 395-1453 Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu
    1. Herakleios Bizans imparatoru (610-641).
      1. Mûte Savaşı (629) Müslümanların Suriyeli hıristiyan Araplar ve Bizans ordusuyla yaptığı ilk savaş
      2. ⊗Tebük Gazvesi (Ekim 630) Hz. Peygamber’in Bizanslılar’a karşı düzenlediği gazve .
      3. Ecnâdeyn Savaşı (634) Müslümanların Suriye ve Filistin’i fethi sırasında Bizanslılar’la yaptıkları ilk savaş.
    2. Doğu Roma (Bizans) İmparatoru Romen Diyojen, (1068-1071)
      1. ⊗Malazgirt Savaşı, 26 Ağustos 1071
    3. ⊗Pelekanon Muharebesi (Maltepe ya da Eskihisar Savaşı) (10-11 Haziran 1329) 
    4. ⊗Koyunhisar Savaşı (Bafeus) 1302 
  1. 843-1707 İskoçya Krallığı, Büyük Britanya’nın kuzeyine egemen bir tarihi devlet.
    1. İskoçya Kralı Robert Bruce 1. Robert (1274-1329) 
      1. ⊗Bannockburn Muharebesi (23-24 Haziran 1314) İskoç Krallığı ile İngiltere Krallığı arasında yapılan savaş
  1. 927-1707 İngiltere Krallığı
    1. İngiltere Kralı II. Edward (1307-1327)
      1. ⊗Bannockburn Muharebesi (23-24 Haziran 1314) İskoç Krallığı ile İngiltere Krallığı arasında yapılan savaş
  1. 962- 1806 Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu
    1. Kutsal Roma İmparatoru Sigismund (1368-1437) Macaristan ve Hırvatistan Kralı
      1. ⊗Niğbolu Şavaşı (1396) Kutsal Roma İmparatorluğu-Osmanlı İmparatorluğu
    2. Kutsal Roma Cermen İmparatoru Karl-Şarlken (1519-1556)
      1. Karlofça Antlaşması (26 Ocak 1699) Osmanlı ile Kutsal Roma Cermen, Avusturya, Venedik, Lehistan arasında

966- Polonya

  1. 1025-1569 Lehistan Krallığı
    1. Lehistan dükü I. Bolesław (1025-..) 
  1. 1204-1461 Trabzon İmparatorluğu ya da Tzaniti (Lazistan) Krallığı
  1. 1346-1371 Sırp İmparatorluğu
  1. 1547-1721 Rusya Çarlığı
    1. Korkunç İvan (IV. İvan) (16.01.1547–28.03.1584) Rus Çarı  
    2. I. Fyodor (Teodor) İvanoviç (1584-1598) Rus Çarı
    3. Boris Fyodoroviç Godunov (1598-1605) Rus Çarı  
    4. I. Petro veya Büyük Petro (1682-1721) Rusya Çarı
  1. 1569-1795 Lehistan-Litvanya Birliği
    1. ⊗Lehistan-Rusya Savaşı (1605-1618)
    2. Bucaş Antlaşması (18 Ekim 1672) Osmanlı Devleti ile Lehistan arasında yapılan antlaşma.
    3. Karlofça Antlaşması (26 Ocak 1699) Osmanlı ile Kutsal Roma Cermen, Avusturya, Venedik, Lehistan arasında.
  1. 1707 Büyük Britanya Krallığı, Avrupa’nın kuzeybatısında bir ada devleti.
    1. ⊗Kûtül‘amâre Zaferi (29 Nisan 1916) Osmanlı-İngiliz Savaşı
  1. 1721-1917 Rus İmparatorluğu
    1. Rusya Çarı I. Petro veya Büyük Petro (1721-1725)
    2. Rusya Çariçesi I. Katerina (1725-1727)
    3. Rus İmparatoru I. Nikolay (1825-1855)
      1. ⊗Kırım Savaşı (4 Ekim1853-30 Mart 1856) Osmanlı-Rus savaşıdır.
    4. Rus İmparatoru II. Aleksandr (1855-1881)
      1. ⊗Doksanüç Harbi (1877-1878) Osmanlı-Rus savaşı.
  1. 435-534 Vandallar ve Alanlar Krallığı
  1. 493-553 Ostrogotlar Krallığı

632 İslâm ―Arap (Dört Halîfe Devri, Emevîler, Abbasîler), İran (Acem), Türk (Karahanlı–Selçuklu–Osmanlı), Hint (Mogul), Mağrip (Kuzey batı Afrika), Endülüs (Ispanya), Malay aralı (Açe, Cava)―;

  1. 632-634 Ebû Bekir, Hulefâ-yi Râşidîn’in birincisi .
    1. Hâlid b. Velîd (583-642) Hz. Peygamber’in seyfullah unvanı verdiği meşhur kumandan sahâbî.
      1. Ecnâdeyn Savaşı (634) Müslümanların Suriye ve Filistin’i fethi sırasında Bizanslılar’la yaptıkları ilk savaş.
  2. 634-644 Hz. Ömer, Hulefâ-yi Râşidîn’in ikincisi.
    1. Kâdisiye Savaşı (636) Müslümanlara Kuzey Irak ve İran’ın kapılarını açan meydan savaşı.
    2. ⊗Yermük Savaşı (636)
    3. ⊗Celûlâ Savaşı (24 Kasım 637) Hz. Ömer devrinde Irak’ta müslümanlarla Sâsânîler arasında cereyan eden meydan muharebesi.
    4. ⊗Nihâvend Savaşı (642) Müslümanlarla Sâsânî ordusu arasında cereyan eden ve müslümanların zaferiyle sonuçlanan savaş
  3. 644- 656 Hz. Osman, Hulefâ-yi Râşidîn’in üçüncüsü .
  4. 656-661 Hz. Ali, Hulefâ-yi Râşidîn’in dördüncüsü.
    1. ⊗Sıffîn Savaşı (657) Halife Hz. Ali ile Muâviye b. Ebû Süfyân arasında yapılan savaş.
    2. ⊗Cemel Vak’ası (656) Ali ile Hz. Âişe arasında cereyan eden savaş 
    3. Âişe Hz. Ebû Bekir’in kızı ve Hz. Peygamber’in hanımı.
    4. ⊗Cemel Vak’ası (656) Ali ile Hz. Âişe arasında cereyan eden savaş 
    5. Hz. Hasan (Ocak-Şubat 625) Hz. Peygamber’in torunu, Hz. Fâtıma ile Hz. Ali’nin büyük oğlu.
    6. Hz. Hüseyin (10 Ocak 626) Hz. Peygamber’in torunu, Hz. Fâtıma ile Hz. Ali’nin küçük oğlu, Kerbelâ şehidi.

661-750 Emevîler, Hulefâ-yi Râşidîn’den sonra hüküm süren ilk İslâm hanedanı.

  1. Mûaviye b. Ebû Süfyân (661-680) Emevî hilâfetinin kurucusu .
    1. ⊗Sıffîn Savaşı (657) Halife Hz. Ali ile Muâviye b. Ebû Süfyân arasında yapılan savaş.
  2. Yezîd I (680-683) Emevî halifesi .
    1. Harre Savaşı (683) Medineliler ile Emevî kuvvetleri arasında Harretüvâkım’da cereyan eden savaş.
  3. Süleyman b. Abdulmelik (715-717) Emevî halifesi.
  4. Yezîd II (720-724) Emevî halifesi .
  5. Yezîd III (Nisan 744–Ekim 744) Emevî halifesi .
  6. Şîa, Hz. Peygamber’in vefatından sonra devlet yönetiminin Hz. Ali’ye ve onun soyundan gelenlere ait olduğu düşüncesi etrafında birleşen çeşitli grupların ortak adı.
  7. Alevî, Hz. Ali’ye bağlılık noktasında birleşen çeşitli dinî ve siyasî gruplar için kullanılan bir terim.
  8. Râfizî, Başlangıçta Zeyd b. Ali’den ayrılan ilk İmâmîler’e, daha sonra bütün Şiî fırkaları ile Şiî unsurları taşıyan bazı bâtınî gruplarına verilen isim.
  1. 711-1492 Endülüs, İslâm hâkimiyetindeki İspanya.
    1. Târık b. Ziyâd (ö.720) Endülüs’ü fetheden kumandan.
    2. ⊗Puvatya savaşı (732) İslam ordusuyla Frank kuvvetleri arasında Fransa’da meydana gelen son derece önemli bir savaştır.

750-1258 Abâsîler, Hz. Peygamber’in amcası Abbas’ın soyundan gelen hânedan

  1. Mansûr (754-775) Abbâsî halifesi
  2. Hârûn er-Reşîd (786-809) Abbâsî halifesi
  3. Müstazhir-Billâh (1094-1118) Abbâsî halifesi.
  1. 819-1005 Sâmânîler
    1. Sâmânî hükümdarı İsmail b. Ahmed (892-907) 
  1. 840-1042 Karahanlılar
    1. Karahanlı Hanı Hârun Buğra Han (ö. 382/992)
    2. ⊗1007-Kantarat-ü Çarhıyân Savaşı
  1. 861-1003 Seferîler
  1. 932-1062 Büveyhîler, İran ve Irak’ta hüküm süren Deylem asıllı bir hânedan
  1. 909-1171 Fatîmîler, Kuzey Afrika, Mısır ve Suriye’de hüküm süren bir Şiî devleti.
  1. 963-1186 Gazneliler, Horasan, Afganistan ve Kuzey Hindistan’da hüküm süren bir Müslüman-Türk hanedanı.
    1. ⊗1007-Kantarat-ü Çarhıyân Savaşı 
    2. Sultan Mesud (1030-1041) Gazneli Devleti hükümdarı
      1. ⊗Dandanakan Savaşı (1040) Selçuklular ile Gazneliler arasında cereyan eden ve Selçuklu Devleti’nin kuruluşunu sağlayan savaş.
  1. 983-1085 Mervaniler, Diyarbakır, Mardin, Siirt, Hısn Keyf, Maden, Cizre’yi içine alan ve yaklaşık bir asır hüküm süren bir devlettir.
  1. 1037-1157 Büyük Selçuklu Devleti
    1. Selçuk Bey (900-1007)Selçuklu hânedanının atası
    2. Çağrı Bey (990-1059) Büyük Selçuklu Devleti’nin kurucularından.
      1. ⊗Dandanakan Savaşı (1040) Selçuklular ile Gazneliler arasında cereyan eden ve Selçuklu Devleti’nin kuruluşunu sağlayan savaş.
    3. Tuğrul Bey (1040-1063) Büyük Selçuklu Devleti’nin ilk hükümdarı.
    4. Alparslan (1029-1072) Büyük Selçuklu Sultanı
      1. ⊗Malazgirt Savaşı, 26 Ağustos 1071
    5. Melikşah (1055-1092) Büyük Selçuklu Sultanı
    6. Berkyaruk (1092-1104) Büyük Selçuklu hükümdarı.
    7. Muhammed Tapar (1105-1118) Büyük Selçuklu hükümdarı.
    8. Sencer (1118-1157) Son büyük Selçuklu hükümdarı .
    9. ℘Kâşgarlı Mahmud (1038-1105)
    1. Süleyman Şah (1075 – 1086) Anadolu Selçuklu Devleti’nin kurucusu ve ilk hükümdarı
    2. I. Kılıcarslan (1092-1107) Anadolu Selçuklu Sultanı.
    3. I. Mesud (1116-1155) Anadolu Selçuklu Hükümdarı.
    4. II. Kılıcarslan (1155-1192) Anadolu Selçuklu Sultanı.
    5. I. Keyhusrev (1192-1196) Anadolu Selçuklu Sultanı
    6. II. Süleyman Şah (1196-1204) Anadolu Selçuklu Sultanı.
    7. I. Keykâvus (1211-1220) Anadolu Selçuklu Sultanı.
    8. Keykubad I (Alâeddin) (1220-1237) (Anadolu Selçuklu Sultanı
      1. ⊗Yassı Çemen Savaşı (1230) Anadolu Selçuklu Devleti-Harzemşahlar
    9. II. Keyhüsrev (1237-1246) Anadolu Selçuklu Sultanı.
      1. Kösedağ Savaşı (1243) Anadolu Selçukluları’nın Moğollar karşısında ağır yenilgiye uğradıkları, kaderlerini belli eden savaş.
    10. II Keykâvus (İzzeddin) Anadolu Selçuklu Sultanı (1246-1249 müstakil, 1249-1262 müşterek saltanat)
    11. II. Keykubad (1249-1254) Anadolu Selçuklu Sultanı.
    12. IV. Kılıçarslan (1249-1254, 1257-1266) Anadolu Selçuklu Sultanı.
    13. III. Keyhüsrev (1266-1282) Anadolu Selçuklu Sultanı.
    14. II. Mesud (1282-1296, 1302-1308) Anadolu Selçuklu Hükümdarı.
    15. III. Keykubad (1298-1302) Anadolu Selçuklu Sultanı.
  1. 1097-1231 Hârizmşahlar, Hârizm ve İran’da hüküm süren Türk-İslâm hânedanı.
    1. Anuş Tekin (Tegin) (? – 1096) Selçuklu devlet adamı, Harezm valisi.
    2. Atsız b. Muhammed (1128-1156) Hârizmşahlar Devleti Hükümdarı.
    3. Alaaddin Muhammed Harezmşah (1200-1221)
    4. Celaleddin Harzemşah (1220-1231) Harzemşahlar Devleti Hükümdarı
      1. ⊗Yassı Çemen Savaşı (1230) Anadolu Selçuklu Devleti-Harzemşahlar
  1. 1118-1194 Irak Selçuklu Devleti
    1. Mahmûd b. Muhammed Tapar (1118-1131) Irak Selçukluları’nın ilk hükümdarı.
    2. Tuğrul I (1132-1134) Irak Selçuklu hükümdarı .
    3. Mes‘ûd b. Muhammed Tapar (1134-1152) Irak Selçuklu hükümdarı.
    4. Muhammed b. Mahmûd (1153-1159) Irak Selçuklu hükümdarı.
    5. Arslanşah b. Tuğrul (1160-1177) Irak Selçuklu hükümdarı.
    6. Tuğrul II (1177-1194) Irak Selçuklu Devleti’nin son hükümdarı.
  1. 1127-1233 Zengîler
    1. Zengî Sultanı İmâdüddin Zengi (1127-1146)
  1. 1171-1348 Eyyûbîler
    1. Eyyûbî Sultanı Selâhaddin Eyyûbî (1171-1193)
      1. ⊗Hittîn Savaşı (583/1187) Selâhaddîn-i Eyyûbî’nin Haçlılar’ı bozguna uğrattığı ünlü meydan savaşı.
  1. 1241-1502 Altın Orda Hanlığı, Deştikıpçak’ta hüküm süren bir Türk-Moğol devleti.
    1. Altın Orda Hanı Batu Han (1227-1256) Altın Orda Hanlığı’nın kurucusu ve ilk hükümdarı
    2. Altın Orda Hanı Berke Han (1256-1266) 
  1. 1250-1517 Memlükler
    1. Memlük Sultanı Şeyh el-Mahmûdî (1412-1421)
    2. Memlük sultanı Kansu Gavri (1501-1516)
      1. ⊗Mercidabık Savaşı (24 Ağustos 1516) Osmanlı Devleti-Memlük Devleti
    3. Tomanbay (1516-1517) Son Mısır Memlük sultanı.
      1. ⊗Ridaniye Savaşı (1517) Osmanlılar-Memlükler
  1. 1256-1353 İlhanlılar
    1. İlhanlı Hükümdarı Hülagû (1256-1265) İlhanlı Devleti’nin kurucusu ve ilk hükümdarı
    2. Ebû Said Bahadır Han (1317-1335) İlhanlı hükümdarı.
  1. 1299-1922 Osmanlı İmparatorluğu
    1. Ertuğrul Gazi (Ö. 1281) Osmanlı Devleti’nin kurucusu Osman Bey’in babası
    2. Osman Bey (1302-1324)
      1. ⊗Koyunhisar Savaşı (Bafeus) 1302
    3. Orhan Gazi (1324-1362)
      1. ⊗Pelekanon Muharebesi (Maltepe ya da Eskihisar Savaşı) (10-11 Haziran 1329)
    4. I. Murad (1362-1389)
    5. I. Bayezid (Yıldırım) (1389-1403)
      1. ⊗Niğbolu Şavaşı (1396)
      2. ⊗Ankara Muharebesi (1402)
    6. Osmanlı İmparatorluğu Fetret Devri (1402-1413)
    7. I. Mehmed (1413-1421)
    8. II. Murad (1421-1444)
    9. II. Mehmed (Fatih Sultan Mehmed) (1444-1446)
    10. II. Murad (1446-1451)
    11.  II. Mehmed Fatih Sultan Mehmed (1451-1481)
      1. ⊗Otlukbeli Savaşı (1473)
    12. II. Bayezid (1481-1512)
    13. I. Selim (Yavuz) (1512-1520)
      1. ⊗Mercidabık Savaşı (24 Ağustos 1516)
      2. ⊗Ridaniye Savaşı (1517) Osmanlılar-Memlükler
    14. I. Süleyman (Kanunî) (1520-1566)
    15. II. Selim (1566-1574)
    16. III. Murad (1574-1595)
    17. III. Mehmed (1595-1603)
    18. I. Ahmed (1603-1617)
      1. Zitvatorok Antlaşması (1606) Osmanlılar’la Habsburglar arasında yapılan antlaşma.
    19. I. Mustafa (1622-1623)
    20. II. Osman (Genç) (1618-1622)
    21. I. Mustafa (1622-1623)
    22. IV. Murad (1623-1640)
    23. İbrahim (1640-1648)
    24. IV. Mehmed (1648-1687)
      1. ⊗Saint Gotthard Muharebesi (1 Ağustos 1664) Osmanlı ve Habsburg orduları arasında yapılan meydan savaşı.
      2. Bucaş Antlaşması (18 Ekim 1672) Osmanlı Devleti ile Lehistan arasında yapılan antlaşma.
    25. II. Süleyman (1687-1691)
    26. II. Ahmed (1691-1695)
    27. II. Mustafa (1695-1703)
      1. Karlofça Antlaşması (26 Ocak 1699) Osmanlı ile Kutsal Roma Cermen, Avusturya, Venedik, Lehistan arasında.
    28. III. Ahmed (1703-1730)
      1. ⊗Prut Savaşı (1710-1711) Rusya Çarlığı ile Osmanlı Devleti arasında yapılmış bir savaştır.
      2. Prut Antlaşması (1711) Osmanlılar ile Ruslar arasında Prut nehri kenarında yapılan savaştan sonra imzalanan antlaşma.
    29. I. Mahmud (1730-1754)
    30. III. Osman (1754-1757)
    31. III. Mustafa (1757-1774)
      1. Çeşme Vak’ası (1770) Akdeniz’de faaliyet gösteren Rus donanmasının Çeşme Limanı önlerinde Osmanlı donanmasını yaktığı deniz savaşı.
    32. I. Abdulhamid (1774-1789)
      1. Küçük Kaynarca Barış Antlaşması (26 Temmuz 1774) Osmanlı Devleti ile Rusya arasında.
    33. III. Selim (1789-1807)
      1. Ziştovi Antlaşması (4 Ağustos 1791) 1787’de başlayan Osmanlı-Rus-Avusturya savaşı sonunda Avusturya ile yapılan barış antlaşması.
      2. Nizâm-ı Cedîd (1792-1807) III. Selim zamanında yenilenme ve yeniden yapılanma dönemi.
    34. IV. Mustafa (1807-1808)
    35. II. Mahmud (1808-1839)
      1. Vak’a-i Hayriyye (17 Haziran 1826) Yeniçeri Ocağı’nın ilgasını ifade eden tabir.
      2. Asâkir-i Mansûre-i Muhammediyye (1826) Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması üzerine onun yerine kurulan yeni askerî teşkilâta verilen ad.
      3. Edirne Antlaşması (14 Eylül 1829) 1828-1829 Osmanlı-Rus savaşı sonunda imzalanan antlaşma.
      4. Jön Türkler
      5. Takvîm-i Vekāyi (1 Kasım 1831) Osmanlı Devleti’nin ilk resmî gazetesi.
      6. Baltalimanı Muahedesi (16 Ağustos 1838)
      7. ⊗Nizip Savaşı (29 Haziran 1839) Osmanlı Devleti ile Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa arasında.
    36. Abdülmecid (1839-1861)
      1. Tanzimat Fermanı (3 Kasım 1839) Gülhane Hatttt-ı Hümayunu
      2. Londra Antlaşması (15 Temmuz 1840) Mısır meselesi dolayısıyla Osmanlı Devleti ile İngiltere, Avusturya, Prusya ve Rusya arasında mukavelenâme.
      3. ⊗Kırım Savaşı (4 Ekim1853-30 Mart 1856) Osmanlı-Rus savaşıdır.
      4. Islahat Fermanı (18 Şubat 1856) Gayri müslimlere yeni haklar tanıyan hatt-ı hümâyun.
      5. Paris Antlaşması (30 Mart 1856) Kırım savaşını sona erdiren antlaşma.
    37. Sultan Abdülaziz (25 Haziran 1861-1876)
      1. Yeni Osmanlılar Cemiyeti (1865-1876)
    38. V. Murad (….- 30 Ağustos 1876)
    39. II. Abdulhamid (31 Ağustos 1876-1909)
      1. Kānûn-ı Esâsî (Osmanlı Devleti Anayasası) (1876)
      2. I. Meşrutiyet (23 Aralık 1876-13 Şubat 1878)
      3. ⊗Doksanüç Harbi (1877-1878) Osmanlı-Rus savaşı.
      4. I. Meclis-i Meb’ûsan (23 Aralık 1876)
      5. Ayastefanos Antlaşması (3 Mart 1878) Osmanlı Devleti ile Rusya arasında Ayastefanos’ta (Yeşilköy) yapılan antlaşma.
      6. Çırağan Vak’ası (20 Mayıs 1878) Sarayı’nda göz hapsinde tutulan V. Murad’ı kaçırma teşebbüsü.
      7. İttihat ve Terakkî Cemiyeti (1889-1902)
      8. II. Meşrutiyet (23 Temmuz 1908-1922)
      9. Otuzbir Mart Vakası (13 Nisan 1909) II. Abdülhamid’in tahttan indirilmesiyle sonuçlanan askerî isyan.
      10. Hareket Ordusu Otuzbir Mart Vak‘ası’nı bastırmak üzere Selânik’ten İstanbul’a gelen ordu.
    40. V. Mehmed (Sultan Reşad) (1909-1918)
      1. ⊗Trablusgarp Savaşı (1911-1912) İtalya’nın saldırısına uğrayan Kuzey Afrika’daki Osmanlı topraklarının kaybına yol açan savaş
      2. 18 Ekim 1912 Osmanlı İtalya Uşi Barış Andlaşması
      3. ⊗Balkan Savaşı (8 Ekim 1912-29 Eylül 1913) Osmanlı Devleti ile Balkan devletleri arasında iki safhada yapılan savaş
      4. 1912-1913 Osmanlı Trablusgarp ve Balkan Harbi Andlaşmaları
      5. 1913 Osmanlı Yunanistan Barış Andlaşması
      6. 1913 Osmanlı Bulgaristan Barış Andlaşması
      7. Bâbıâli Baskını (23 Ocak 1913) Balkan Harbi sırasında İttihatçılar tarafından gerçekleştirilen kanlı hükümet darbesi
      8. ⊗I. Dünya Savaşı (1914-1918)
      9. ⊗Çanakkale Muharebeleri (3 Kasım 1914-9 Ocak 1916)
      10. Tehcir (1915) Bilhassa Ermeniler’in sevk ve iskânını ifade eden terim.
      11. ⊗Kûtül‘amâre Zaferi (29 Nisan 1916) Osmanlı-İngiliz Savaşı
    41. VI. Mehmed (Vahdettin) (1918-1922)
      1. Mondros Mütarekesi (30 Ekim 1918)
      2. ⊗Millî Mücadele (30 Ekim 1918-24 Temmuz 1923)
      3. Teceddüt Fırkası (5 Kasım 1918-5 Mayıs 1919) İttihat ve Terakki Fırkası’nın kendisini feshederek kurduğu partidir.
      4. Sevr Antlaşması (10 Ağustos 1920)
  1. 1340-1431 Celâyirliler, İran’ın batısı ile Kuzey Irak’ta hüküm süren Moğol hânedanı.
    1. Hasan-ı Büzürg (1340-1356) Celâyirliler’in kurucusu ve ilk hükümdarı. 
    2. Ahmed Celâyir (1382-1410) Celâyirliler Devleti hükümdarı.
  1. 1340-1514 Akkoyunlular, Doğu Anadolu, Azerbaycan ve Irak’ta hüküm süren Türkmen hânedanı.
    1. Uzun Hasan (1452-1478) Akkoyunlu hükümdarı .
      1. ⊗Otlukbeli Savaşı (1473)
  1. 1351-1469 Karakoyunlular, Doğu Anadolu, Azerbaycan, İran ve Irak’ta hüküm süren Türkmen hânedanı.
  1. 1371-1507 Timurlular, Orta Asya ve İran’da hüküm süren İslâm hânedanı .
    1. Timur (1370-1405) Timurlu hânedanının kurucusu ve ilk hükümdarı.
      1. ⊗Ankara Muharebesi (1402) Osmanlılar ve Timurlular arasında yapılan muharebe
    2. Timurlu hükümdarı Uluğ Bey (1447-1449) Matematikçi ve onomi âlimi,
  1. 1502-1732 Safevîler ve Safavî Devleti
    1. Şeyh Safiyyüddin Erdebîlî (1252-1334) Safeviyye tarikatının kurucusu
    2. Sadreddîn-i Erdebîlî (…-1392) Safevî Şeyhi
    3. İbrahim (1429-1447) Safevî Şeyhi
    4. Cüneyd-î Safevî (…-1460) Safevî Şeyhi (Şeyh İbrahim'in oğlu)
    5. Şeyh Haydar (1460-1488) Safevî Şeyhi, (Şeyh Cüneyd’in oğlu)
    6. Şah İsmâil (1501-1524) Safevî Devleti’nin kurucusu ve ilk şahı.(Şeyh Haydar'ın oğlu)
  1. 1526-1858 Bâbürlüler, Hindistan’da hüküm süren bir Türk devleti.
    1. Ekber Şah (1556-1605) Bâbürlü hükümdarı
    2. Bâbürlü Hükümdarı Cihangîr (1605-1627)
  1. 1726-1795 Afşarlar
    1. Afşar Şahı Nâdir Şah (1736-1747)
  1. 1750-1794 Zend Hanedanı 
  1. 1769-1849 Kavalalı Mehmed Ali Paşa Hanedanı, Mısır valisi ve kendi adıyla anılan hânedanın kurucusu.
    1. ⊗Nizip Savaşı (29 Haziran 1839) Osmanlı Devleti ile Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa arasında.
  1. 1785-1925 Kaçar Hanedanı, İran’da Kaçar Devleti’ni kuran Türkmen boyu
    1. Ağa Muhammed Şah (1786-1797) İran’da Kaçar Devleti’nin kurucusu .
    2. Feth Ali Şah (1797-1834) Kaçar hükümdarı
    3. Muhammed Şah (1834-1848) Kaçar hükümdarı.
    4. Nâsırüddin Şah (1848-1896) Kaçar hükümdarı.
    5. Muzafferüddin Şah (1896-1907) Kaçar hükümdarı.
    6. Muhammed Ali Şah (1907-1909) Kaçar hükümdarı .
    7. Kāânî Şîrazî (1808-1854) İran’da Kaçar hânedanı döneminin en ünlü şairi.

1776 Yeniçağ dindışı Batı Avrupa ―Yenidendoğuş (FrRenaissance) İtalyası, Aydınlanmacı–Positivcilik Fransası, Ticâretci(Fr Mercantilisme) Felemenk ile İngiltere, Dinî ıslâhâtcı (FrRéformation, Protestantisme) Almanya―;

  1. 1776 Amerika Birleşik Devletleri, Kuzey Amerika’da elli eyaletten oluşan birleşik devlet.
    1. Truman Doktrini (1947) Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Harry Truman tarafından Sovyet tehdidine karşı hazırlanmış plandır.
    2. Marshall Planı (1948-1951) II. Dünya Savaşı sonrasında ABD kaynaklı, antikomünist hedefleri olan bir ekonomik yardım paketidir.
  1. 1815-1866 Alman Konfederasyonu
  1. 1829 Yunanistan
    1. ⊗Balkan Savaşı (8 Ekim 1912-29 Eylül 1913) Osmanlı Devleti ile Balkan devletleri arasında iki safhada yapılan savaş
    2. 1913 Osmanlı Yunanistan Barış Andlaşması
    3. 1930 Türk Yunan Dostluk, Tarafsızlık, Uzlaştırma ve Hakemlik Andlaşması
  1. 1861 İtalya (17 Mart 1861)
    1. ⊗Trablusgarp Savaşı (1911-1912) İtalya’nın saldırısına uğrayan Kuzey Afrika’daki Osmanlı topraklarının kaybına yol açan savaş
    2. 18 Ekim 1912 Osmanlı İtalya Uşi Barış Andlaşması
  1. 1871-1918 Alman İmparatorluğu (18 Ocak 1871-1918)
  1. 1878 Sırbistan
    1. ⊗Balkan Savaşı (8 Ekim 1912-29 Eylül 1913) Osmanlı Devleti ile Balkan devletleri arasında iki safhada yapılan savaş
  1. 1908 Bulgaristan (5 Ekim 1908)
    1. ⊗Balkan Savaşı (8 Ekim 1912-29 Eylül 1913) Osmanlı Devleti ile Balkan devletleri arasında iki safhada yapılan savaş
    2. 1913 Osmanlı Bulgaristan Barış Andlaşması
  1. 1917-1922 Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti 
  1. 1918-1933 Alman Weimar Cumhuriyeti 
  1. 1922-1991 Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği 
  1. İspanya (14 Nisan 1931 cumhuriyet ilânı)
  1. 1933-1945 Alman-Üçüncü İmparatorluk 

1918 Yeniçağ İslam

  1. Yemen (Kuzey Yemen 1918), (Güney Yemen 1967) (Birleşme 1990)
  1. 1920-1923 Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti (23 Nisan 1920-16 Nisan 1923)
    1. Mustafa Kemal Atatürk (1920-1923) Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükumeti Başkanı 
    2. Atatürk (3 Mayıs 1920-24 Ocak 1921) Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti Başbakanı
      1. Teşkilat-ı Esasiye Kanunu (Anayasa) (21 Ocak 1921)
    3. Fevzi Çakmak (24 Ocak 1921-19 Mayıs 1921) Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti Başbakanı
    4. Fevzi Çakmak (19 Mayıs 1921-9 Temmuz 1922) Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti Başbakanı
      1. 1921 Türk Fransız İtilafnamesi
    5. Rauf Orbay 12 Temmuz 1922- 4 Ağustos 1923) Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükumeti Başbakanları
      1. Mudanya Mütarekesi (11 Ekim 1922) İstiklâl Harbi’ni sona erdiren ateşkes antlaşması
      2. Saltanatın Kaldırılması (1 Kasım 1922)
    6. Fethi Okyar 14 Ağustos 1923-27 Ekim 1923) Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükumeti Başbakanı
  1. 1922 Mısır (Birleşik Krallık’tan bağımsızlık 28 Şubat 1922) Büyük bir kesimi Afrika’da, küçük bir kesimi (Sînâ yarımadası) Asya’da yer alan ülke.
  1. 1923 Türkiye Cumhuriyeti (29 Ekim 1923)
    1. Mustafa Kemal Atatürk (1923-1938) 1. Cumhurbaşkanı
      1. Mustafa İsmet İnönü (30 Ekim 1923-22 Kasım 1924)  1. Başbakan.
        1. Lozan Antlaşması (24 Temmuz 1923)
      2. Mustafa İsmet İnönü (3 Mart 1925-1 Kasım 1937) Başbakan.
        1. 1930 Türk Yunan Dostluk, Tarafsızlık, Uzlaştırma ve Hakemlik Andlaşması
        2. Montrö Boğazlar Sözleşmesi (20 Temmuz 1936) Boğazlar’ın statüsünü düzenleyen ve Türkiye’nin egemenlik haklarını yeniden tanıyan antlaşma.
      3. Mustafa İsmet İnönü (10 Kasım 1938-8 Mayıs 1972) Başbakan.
    2. Mustafa İsmet İnönü (11 Kasım 1938-22 Mayıs 1950) 2. Cumhurbaşkanı.
      1. Mehmet Şemsettin Günaltay (16 Ocak 1949-22 Mayıs 1950) Başbakan.
    3. Celâl Bayar (22 Mayıs 1950-27 Mayıs 1960) 3. Cumhurbaşkanı.
      1. Adnan Menderes (22 Mayıs 1950-27 Mayıs 1960) Başbakan.
    4. Darbe Cemal Gürsel (27 Mayıs 1960-26 Ekim 1961) Devlet Başkanı.
      1. Cemal Gürsel (30 Mayıs 1960-7 Ekim 1961) Başbakan.
    5. Cemal Gürsel 26 Ekim 1961-28 Mart 1966) 4. Cumhurbaşkanı.
      1. Mustafa İsmet İnönü (20 Kasım 1961-20 Şubat 1965) Başbakan.
      2. Süleyman Sami Demirel (27 Ekim 1965-16 Mart 1971) Başbakan.
    6. Cevdet Sunay (28 Mart 1966-28 Mart 1973) 5. Cumhurbaşkanı.
      1. Süleyman Sami Demirel (27 Ekim 1965-16 Mart 1971) Başbakan.
    7. Fahri Sabit Korutürk (6 Nisan 1973-6 Nisan 1980) 6. Cumhurbaşkanı.
      1. Mustafa Bülent Ecevit (26 Ocak 1974-17 Kasım 1974) Başbakan.
      2. Süleyman Sami Demirel (31 Mart 1975-21 Haziran 1977) Başbakan.
      3. Mustafa Bülent Ecevit (21 Haziran 1977-21 Temmuz 1977) Başbakan.
      4. Süleyman Sami Demirel (21 Temmuz 1977-5 Ocak 1978) Başbakan.
      5. Mustafa Bülent Ecevit (5 Ocak 1978-12 Kasım 1979) Başbakan.
      6. Süleyman Sami Demirel (12 Kasım 1979-12 Eylül 1980) Başbakan.
    8. Darbe Ahmet Kenan Evren (12 Eylül 1980-9 Kasım 1982) Devlet Başkanı.
    9. Ahmet Kenan Evren (9 Kasım 1982-9 Kasım 1989) 7. Cumhurbaşkanı.
      1. Turgut Özal (13 Aralık 1983-9 Kasım 1989) Başbakan.
    10. Turgut Özal (9 Kasım 1989-17 Nisan 1993) 8. Cumhurbaşkanı.
      1. Süleyman Sami Demirel (20 Kasım 1991-16 Mayıs 1993) Başbakan.
    11. Süleyman Sami Demirel (16 Mayıs 1993-16 Mayıs 2000) 9. Cumhurbaşkanı.
      1. Necmettin Erbakan (28 Haziran 1996-30 haziran 1997) Başbakan.
      2. Mustafa Bülent Ecevit (11 Ocak 1999-18 Kasım 2002) Başbakan.
  1. 1925-1979 Pehlevi Hanedanı 
  1. Irak (Birleşik Krallıktan Bağımsızlık 3 Ekim 1932)
  1. 1943 Lübnan (22 Kasım 1943) Akdeniz’e kıyısı olan ülke.
  1. 1951 Libya (Birleşik Krallık ve Fransa’dan kurtulması 24 Aralık 1951) Kuzey Afrika’da bir ülke.
  1. 1956 Tunus (Fransa’dan bağımsızlık 20 Mart 1956) Kuzey Afrika’da ülke.
  1. 1956 Fas (İspanya’dan Bağımsızlık 7 Nisan 1956) frika’nın kuzeybatısında İslâm ülkesi.
  1. 1962 Cezayir (Fransa’dan Bağımsızlık 5 Temmuz 1962) Kuzey Afrika’da müslüman ülke.

1948 İsrail, Akdeniz’in güneydoğu kıyısında bir devlet.