Elam (MÖ) 3000
Tarihöncesi çağlardan başlayarak yerleşim gören İran coğrafyasında, M.Ö. III.-I. Bin yıllarda İran’ın güneybatısı ile Zağros Dağları’nın doğu ve batı etekleri, Elamlıların başı çektiği farklı topluluklardan oluşan birbirlerine yakın kültür ve medeniyetlere sahip, güçlü bir merkez özelliği taşımaktaydı. Bu topluluklar birbirleriyle ve Mezopotamya, Suriye ve Anadolu’daki komşularıyla devamlı savaş hâlindeydiler.
İran yaylasının doğal kaynakları, Mezopotamya için hayati önem arz ettiğinden, Mezopotamya merkezli topluluklar, Sümerlerden itibaren Zağros’u aşarak İran’a saldırılarda bulunuyorlardı.4 Bu saldırılar sonucunda, M.Ö. III. Binyılın ikinci yarısında, ortak düşmana karşı, Zağros ve Kuzistan dağlık bölgelerinde bulunan beyliklerin bir araya gelmesiyle, Elam devleti kuruldu. Assur kralı Asurbanipal tarafından yıkılmasına kadar bölgesinin en güçlü devleti olan Elam Devleti, Babil ve Assurlularla rekabete girmiştir.
M.Ö. III. binyılın başlarından I. binyılın ortalarına kadar Elam İmparatorluğu, günümüz İran topraklarının batı ve güney bölgelerinde egemenlik sürmüştür.
I.Binin başlarından itibaren İran coğrafyasında Assur ve Babil kaynaklarında Elam devletinin egemen olduğu alanda iki yeni topluluktan bahsedilmeye başlandığı görülür: Medler ve Persler. İrani çoban topluluklar olarak adlandırılan bu halklar Elam’ın Mezopotamya ile girmiş olduğu siyasi, askeri ve kültürel mücadeleler sonucunda zayıf düşmesi sonucunda uzun yıllar süren bir göç dalgasıyla İran’a gelip yerleşmişlerdir. Medler İran’ın kuzeyindeki Luristan bölgesine yerleşirken, Persler ise Fars bölgesine yerleşmişler ve yerli halklarla kaynaşmışlardır.